Μητρικός θηλασμός
Ο μητρικός θηλασμός θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η φυσική συνέχεια της εγκυμοσύνης, καθώς το σώμα της μητέρας εξακολουθεί να τρέφει το βρέφος.
Η έκκριση του γάλακτος αρχίζει αμέσως μετά τον τοκετό, οπότε παράγεται το πύαρ ή πρωτόγαλα, και χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα περίπου 2 εβδομάδων ώστε τελικά να αρχίσει να παράγεται το ώριμο γάλα.
.
Τα στάδια που ακολουθούνται είναι τα εξής:
- Πύαρ ή πρωτόγαλα: αρχίζει να παράγεται αμέσως μετά την αφαίρεση του πλακούντα, και η έκκρισή του διαρκεί για περίπου 1 εβδομάδα. Είναι ένα κιτρινωπό, παχύρρευστο υγρό, πλούσιο σε ανοσοσφαιρίνες και λυσοζύμη, τα οποία ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού του εμβρύου. Επιπλέον το πρωτόγαλα είναι πλούσιο σε β-καροτένιο (στο οποίο οφείλεται και το κίτρινο χρώμα του). Το πύαρ έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος, ενώ η περιεκτικότητά του σε χοληστερόλη είναι σχετικά υψηλή.
- Μεταβατικό γάλα: είναι το γάλα που αρχίζει να παράγεται μετά το τέλος της 1ης εβδομάδας και συνεχίζει μέχρι τη 2η εβδομάδα. Η ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος σταδιακά αυξάνεται.
- Ώριμο γάλα: Αρχίζει να παράγεται στο τέλος της 2ης εβδομάδας και η σύστασή του μεταβάλλεται μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα, οπότε και ολοκληρώνεται.
.
Ορμόνες θηλασμού
Η παραγωγή του γάλακτος ρυθμίζεται μέσω δύο ορμονών, της προλακτίνης και της ωκυτοκίνης.
- Προλακτίνη: η ορμόνη αυτή προάγει την παραγωγή γάλακτος και αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενώ μετά τον τοκετό φτάνει στα μέγιστα επίπεδα.
- Ωκυτοκίνη: είναι μια ορμόνη υπεύθυνη για την μεταφορά του γάλακτος μέσω των γαλακτοφόρων πόρων. Η ωκυτοκίνη αρχίζει να εκκρίνεται όταν το βρέφος αρχίζει να θηλάζει.
.
Σύσταση μητρικού γάλακτος
.
.
Πηγή: USDA database
.
Λένα Εμμανουήλ, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc Αθλητική Διατροφή
Mind the Food 